KAÇIŞ ODALARINA GENEL BİR BAKIŞ
Kaçış Odalarının temelini oluşturan “Bulmaca” nedir?
Kaçış odalarına başlamadan önce bu oyunun bel kemiğini oluşturan bulmacalar üzerinde konuşmamız elzemdir. Özellikle yazılı materyallerin çıkmasıyla beraber hayatımıza giren, keyifle çözdüğümüz bulmacaların özü itibariyle ne olduğunu kısaca bilmemiz önemlidir. Bulmaca denilince akla; bir meydan okuma, bir çözüm ve bir ödül mantığı özünü teşkil etmektedir. TDK’ya göre “Çeşitli biçimlerde düzenlenen ve düşündürerek, aratarak buldurmayı amaç edinen oyun” şeklinde tanımlanan bulmaca, oyuncuların hafıza, zeka, mantık, dikkat gibi bilişsel becerilerini geliştirmelerinde fayda sağlayan ve özü itibariyle bireysel olarak oynanan bir zeka oyun türüdür. Bulmaca çözmek, Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisinde sınıflandırdığı şekliyle öz gerçekleştirme başlığında da fizyolojik ihtiyaçların karşılanmasında da yer alabilir. Bu şekliyle eğitim, eğlendirme, politik-kültürel ve ekonomik biçimde tüketim işlevi üstlendiği söylenebilir. Başka bir değişle sözlü kültürün soru-cevap misyonu günümüzde yazılı kültürün eğlenerek bilgilendirme işleviyle bulmacalara geçmiştir.
Amerika çıkışlı bir olarak farklı ülkelerde de zamanla rağbet görmüştür. Türkiye’de de bulmaca ilk kez, 1925 yılında Resimli Mecmua dergisinin dördüncü sayısındaki “Bilmeceler ve Zevkli Düşünceler Sahifesi”nde yer almaktadır. Bugün ise günlük gazetelerin hemen hepsi sayfaların arasında veya ayrı birer yayın eki olarak bulmacaya yer vermektedirler. Yazılı kültürden olan gazetelerde yayınlanmaya başlayan bulmacalar teknolojik gelişmelerle birlikte yanımızdan ayırmadığımız cep telefonlarına kadar ulaşmıştır. Süreç içinde bulmacalar kendi içinde de bir takım türlere ayrılmıştır. Temel mahiyetinde birkaç örnek aşağıda sunulmaktadır:
- Kare Bulmaca: kare ya da dikdörtgen şeklindeki bir tablodaki boş karelerden her birine bir harf yazılarak çözülen bir bulmaca türüdür. Cevaplar soldan sağa ya da yukarıdan aşağıya olacak biçimde tabloya yerleştirilmektedir. Cevaplar birden fazla sözcükten oluşmaktaysa bu durum soru içerisinde belirtilmektedir. Sözcükler tek bir kelime gibi boşluk bırakılmadan art arda yazılmaktadır. Oyuncuların kelimeleri tekrarlamalarını ve yeni kelimeler öğrenmelerini sağlamaktadır.
- Çengel Bulmaca: Orijinal ismi İsveç tarzı kare bulmaca olan bu tarz Türkiye’de çengel bulmaca olarak tanınmaktadır. Satır ve sütunlarından karelere bölünmüş, klasik kare bulmacalardaki uzun soruların yerine kutulara sığmak zorunda olan kısa sorular ve kelimelerin yazılacakları yönü gösteren oklardan oluşan bir türdür. Kare bulmaca türünden olup oklarla ayrılması nedeniyle farklılık göstermektedir.
- Sarmal Bulmaca: Kare bulmaca gibi olup içten- dışa ve dıştan- içe doğru olarak çözülmektedir. Çiftli sarmal bulmaca da kare bulmaca gibi olup yukarıdan ve aşağıdan olmak üzere iki yönde farklı kelimeler yerleştirilerek çözülmektedir. Soru tablosunun doğru cevaplarla doldurulması tamamlandıktan sonra gizli kelime kutucuklarındaki sayılar tablo üzerinde karşılık gelen harflerle doldurularak gizli kelime ortaya çıkarılır. Okuduklarını anlama ve okuduklarından sonuca varma becerilerini geliştirir.
- Sudoku Bulmaca: sayı yerleştirme oyunu olarak da bilinen mantık tabanlı ve kombinasyonel sayı yerleştirme bulmacasıdır. Sudoku bulmaca 9 x 9 boyutlarında bir diyagramda çözülen ve her satır, her sütun ve her 3 x 3’lük karede 1’den 9’a kadar rakamların birer defa yer almasını gerektiren sayı tabanlı bir zeka oyunudur. Sudoku bulmacada, her bir rakam yatay ve dikey biçimde olmak üzere her bir sütunda yalnızca bir tane olarak doldurulmalıdır. Tek çözümü olması için iyi tasarlanmış belirli sayıları önceden kutucuklara yerleştirmektedir. Tahmin yoluyla çözmenin mümkün olmadığı bu oyunda kişilerin 3 boyutlu olarak düşünebilme yeteneğini geliştirmektir.
- Resimli Kelime Bulmaca: Rakamla belirtilen eşya veya nesnelerin isimleri veya baş harflerinin boş kutucuklara doğru bir şekilde yazılmasıyla gerçekleştirilen bir bulmacadır. Resimli bulmacalarda görsel duyular harekete geçirerek öğrenilen nesnelerin kolay hatırlanmalarını sağlar.
- Fark Bulma Bulmacası: Özellikle çocuk bulmaca kitaplarında ve internet web sitelerinde yayınlanan iki aynı resim arasında 5, 7, 9 gibi sayılarda farklılığın bulunarak işaretlenmesi ile çözülmektedir. Fark bulma bulmaca oyunları oynayanların zekalarını ve dikkat becerilerini geliştiren bir yapıya sahiptir.
Görüldüğü üzere bulmacalar, özellikle yazılı kaynaklarda online platforma kadar çeşitli alanlarda oynayabildiğimiz bulmacalar mevcuttur. Hatta gelişmelerle birlikte pek çok farklı türden oyunun temelinde veya tamamlayıcısı olarak popülerliğini kaybetmeden kullanımına devam edilmektedir. Bu türlerden biri de Kaçış Odası oyunlarıdır.
Hoş olmayan bir durumu hoş bir duruma dönüştürebilir misiniz? Kaçış Odası Oyunlarını hiç duydunuz mu?
Kaçış odaları son yıllarda oldukça popüler hale gelmiş ve özünde oyuncuların kazanmak adına bir dizi zorluğun üstesinden gelmesi gereken bir oyun çeşididir. İlk çıktığı zamanlarda seviyelere göre mantık sorularının kullanıldığı bu oyun, şuan da dijitalleşmenin de etkisiyle kaliteli sahneler ve efektlerle çok daha sürükleyici bir duruma evrilmiştir. Bu bakımdan kaçış odalarının mevcuttaki durumu ve oyuncuların katılma isteğini öncelikle anlamamız ve oda tasarımında bulmaca türlerine bakmamız önemlidir.
Kaçış odalarının teması oyun deneyimine göre farklılık göstermektedir. Bu nedenle kaçış odalarının tasarımında ihtiyaca yönelik eğitim, kurumsal alan veya sağlık gibi farklı departmanlarda değişiklik gösterir. Ancak en temel haliyle bir kaçış odası belli bir silsileyi takip eden bir oyun olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunlar;
- Oyuncu belirli bir zaman sınırı içinde zorluklarla dolu bir odadan kaçmalıdır.
- Kazanmak/ kaçmak için oyuncular odanın içinde bulunan zorlukları çözmelidir.
- Oyunun başlangıcında itibaren oyuncu bulmacaları tamlamalıdır.
- Oyun “macera odası, canlı kaçış, canlı aksiyon oyunu… vb.” farklı türden isimler alabilir. Bu türün bazı yenilemelerinde sadece deneyim ve mücadele mevcut olabilir, kaçış gerekli bile olmayabilir.
- Tek oynanabildiği gibi kurumsal egzersizler için de kullanılabilir.
- Oyuncuların yaratıcı ve eleştirel düşünmesine teşvik etmektedir.
Görüldüğü üzere oyuncunun deneyimine dayanan kaçış oyunları; bir takım bilgi ve becerileri beraberinde getirir. Aynı zamanda oyuncuların kazanmak için birden fazla yöntem kullanabilmesi beklenir.
Peki kaçış odası bulmacaları nelerdir?
İlerlemek ve bir kaçış odasını tamamlayabilmek için oda içindeki bulmacaların tamamlanması gerekir. Bu bulmacalar tasarımcıya bağlı olarak çeşitli şekillerde olabilir. Çeşitli zorluk seviyeleri verilerek bulmacaların birbiriyle uyum içinde ilerlemesi gerekir.
Doğası gereği ekip etkinliklerinde kullanılan bu oyunda temanın anlamlı biçimde konuyla ilgili olması gerekir. Fiziksel oyunlarda zorluklar, bu odada bulunan eşyalara dayalı olarak tanımlanabilmelidir. Yani oyuncular fiziksel nesneyi manipüle etmeniz gerekiyorsa bile tornavidalarını kendileri getirmemelidir. Bu araç oyunun içinde bulunmalıdır.
Özünde bir kaçış odası; üstesinden gelinmesi gereken bir zorluk, bir çözüm, motivasyonu sağlamak için bir ödülden oluşmalıdır. Bunu da kısaca “meydan okuma, çözüm, ödül” olarak özetleyebiliriz. Metafor olarak düşündüğümüzde ise; zorluk kilitli bir kutudur, çözüme gidebilmek ise tercih edilen seçimlerin kombinasyonudur ve çözüm ise kutunun içindedir. Görüldüğü üzere bir bulmaca çözümü gizleyecektir ve bireyin/ ekibin ise bu bulmacayı çözerek sorunun üstesinden gelmesi beklenir.
Örneğin kilitli bir kutunun üzerinde güneş, ay ve yıldız resimleri bulunabilir. Üç haneli bir çözümle ilişkilendirilen şifrenin çözümü için odanın sahnesi gökyüzünün gece versiyonu verilebilir. Bir güneş iki ay sekiz yıldız bulunan kombinasyona bakılarak 128 şifre olarak girilebilir. Kutu açıldığında ödül içindedir ve bir ipucu başka bir bulmacaya dönüşebilir. Bu tür yapbozlar yeni başlayanların odalarında sık rastlanır.
Okul eğitimi veya kurumsal eğitim amaçlı kaçış odalarında ise, öğrencileri/katılımcıların yeni konularla tanıştırmak ve beceri/ yetkinlik kazanmaları için fırsatlar sağlamak amacıyla kullanılabileceği gibi, bir öğretim ünitesinin sonunda gözden geçirme ve değerlendirme yöntemi olarak da uygulanabilir. Bunun için de öğrenilmesi amaçlanan geleneksel soruları bulmacaya dönüştürmenin çeşitli formatları vardır. Kapalı soru formatları gibi bazıları buna uygunken; kompozisyon, tartışma soruları ve yansıtma görevleri gibi açık uçlu sorularda durum daha zordur. Eşleştirme görevleri, Doğru/Yanlış Soruları, Etki zinciri / doğru sırayı bulma gibi sıra sorular, Bulmaca / terim veya tanım bulma, boşluk doldurma / etiketleme, Hataları tespit etme, Çoktan Seçmeli Sorular – Hesaplamalar – vb bu formata oldukça uygundur. Biraz hayal gücü ve kombinasyon ile katılımcılar ipucunu yakalayacak ve çözüme ulaşacaktır. Bu örneklerde, tüm çözümler sayılar veya harfler şeklinde gelir, çünkü bunlar asma kilitler için çok uygun ve kullanımı kolaydır.
Buradan yola çıkarak amaçlar doğrultusunda “kaçış odası” bulmacalarında kontrol edilmesi gereken tasarım unsurlarının neler olduğundan da kısaca bahsedilebilir.
- Bulmaca hikayeye entegre edilmiş mi?
- Bulmacanın ipuçları mantıklı mı?
- Bulmaca sadece odadaki bilgiler kullanılarak çözülebilir mi?
- Bulmaca odanın atmosferine katkıda bulunuyor mu?
Bu sorulardan anlaşılacağı üzere bulmacada; oyun döngüsünü takip etmesi ve bu deneyimin bütünün bir parçasını oluşturması beklenir. Kaçış odalarındaki bulmaca türleri bu yönelmeye bağlı kalarak zihinsel ve fiziksel biçimde karakterize edilir. Zihinsel bulmacada, oyuncular ipuçlarını çıkarmalı, bunları ilişkilendirmeli veya çözümü bulmalıdır. Bu tür bulmacalar bilişseldir. Fiziksel bulmacada ise; zorluğun üstesinden gelerek ödül almak için görev tabanlı meydan okumayı gerektirir. Örneğin lazer ızgarasından sürünerek çıkmak gibi.
Kaçış Oyunlarında kullanılan türler sadece zihinsel ve fiziksel biçimde midir? Meta Bulmaca deyince aklımıza ne gelmeli?
Son olarak kaçış odasının bir türü daha vardır, bunlar meta bulmacalardır. Ayrı bir tür olarak bahsedilmese de genellikle kaçış oyunlarının son bulmacası olarak kullanılmaktadır. Bir meta bulmacanın çözümü kendinden önceki bulmacaların çözülmesiyle elde edilir. Örneğin her bir odada çözülen bulmacalar sonrasında bir yapboz parçası elde edilir. Bütün yapboz parçaları meta yapbozu oluşturur ve bir araya getirildiğinde çıkış yolunu gösterir. Korelasyon süreciyle meta bulmacalar ipuçlarını doğru bulmacayla ilişkilendirme becerisi ve mantık sıçramasına katkı sağlar. Diğer bir değişle Johson’un dediği gibi “çözüldüğünde her biri ana bulmacanın bir parçasını veren bulmacalar koleksiyonudur”. Bir meta bulmacanın yapısı, genellikle bulmacaları çözmeden onu besleyen bulmacaların çözümlerini az ya da çok bir kesinlik derecesiyle tahmin etmeyi mümkün kılar. Bu tekniğe geri çözme adı verilir. Bu bulmacalar da kendi içinde türlere ayrılır:
- Bir ralli meta bulmacasında, bireysel bulmacalar bir yarış veya labirentteki kontrol noktalarıdır; bulmacayı çözmek bir sonraki bulmacanın yerini açacaktır.
- Bir derleme meta bulmacasında, bulmacaların cevapları nihai bir bulmacayı çözmek için kullanılan bileşenler olarak yer alır. Bu bulmaca biçimi, bazı bileşen bulmaca yanıtlarının meta bulmacayı çözmek için kullanıldığı ve meta bulmacanın çözümüyle geriye kalan bulmacaları çözmede yardımcı olduğu geri çözmeye meyilli bulmacadır.
- Basamaklı bulmaca, bir bulmacanın çözümünün bir sonraki bulmacanın temeli haline geldiği bir meta bulmacadır. Bir çapraz bulmacanın çözümü bir kelime aramasına doğru geçebilir. Bu bulmaca doğru çözüldüğünde ikinci bir bulmacanın temelini oluşturan bulmacalardır.
Görüldüğü üzere meta bulmacalar; yarıştan labirente oldukça farklı portföylerde kullanıldığı gibi bir bulmacanın çözümü veya başka bir bulmacanın başlangıcı da olabilen bulmaca türleridir. Bununla birlikte meta bulmacalar yazılı materyaller, online kaynaklar veya bulmaca avlarının yer aldığı geniş bir yelpazeye de sahiptir.
Meta bulmaca içeren bulmaca avları: MIT Mystery Hunt, Microsoft Puzzle Hunt, Microsoft Puzzle Safari, College Puzzle Challenge, PEA Puzzle Hunt
Meta bulmaca içeren bulmaca oyunları: The Fool’s Errand, 3 in Three, System’s Twilight, The Fool and His Money, Baba Is You
Meta bulmaca içeren bulmaca kitapları: The Librarian’s Almanaq, The Maze of Games, The Year of Puzzles
Meta bulmaca içeren web siteleri: Some Puzzles by Mark Halpin, Planetarium
Yukarıda bahsi geçen kaynaklar meta bulmacaların kullanımını birebir gösterebilen öneklerdir. Bu yanında kaçış oyunları bağlamında kullanılan temaya göre şekillenebilen tasarım örnekleri de mevcuttur. Görünmez mürekkepten şifreli kilitlere kadar pek çok örneğin sunulabileceği “Kaçış odası bulmaca fikirleri” fiziksel, zihinsel ve meta bulmacalarda içerik üretmede kullanabilecek seçili oyun tasarım örnekleri aşağıda verilmiştir:
- Yazdırılabilir Bulmaca
Bir sonraki ipucunun yerini bulabilmek için mesajları ve kelime oyunlarını çözmek gerekir. Örneğin kare üçgen gibi farklı şekiller üzerine kelimeler konulur. Bu kelimelerin içinde bazı harfler kalın yazılmıştır. Belli sırayla şekiller kesilerek ipucuna yerleştirildiğinde kalın yazılan harflerden bir cevap veya ipucu çıkar. Başka bir örnek ise matematiksel denklem çözümleriyle koordinatların yeri anlaşılabilir veya labirentten kaçarken karşılaşılan kelimeler toplanır ve bir sonraki toplanma alanının adının bunlarla bulunması beklenebilir.
Gizemli semboller de bu kategoride yer alabilir. Uyumsuz bir manzaraya yerleştirilmiş bu semboller dikkat çekmenin bir yoludur. Ancak bazı durumlarda zaman hırsızlığı amacıyla da konuyla alakasız semboller kullanılabilmektedir.
- Görünmez mürekkeple mesaj oluşturma
Görünmez mürekkeple yazı yazmak özellikle casus temalı kaçış odaları için vazgeçilmez bir bulmacadır. Görünmez mürekkebi yapmak için; limon suyunu bir kaseye alınır, üzerine birkaç damla normal su eklenir. İyice karıştırıp pamuklu çubuğu karışıma batırılır. Bir kağıt parçasına mesaj yazmak için bu çubuğu kullanılır. Kağıt kuruduktan sonra bir ışık yardımıyla okunabilir. Bulmaca çözücülerin mesajı deşifre edebilmesi için odaya bir lamba, mum veya el feneri konulur. Daha önceden yazının okunaklı olduğunu kontrol edilir.
Işıkla manipüle yapmak orta ve yüksek seviyelerde kullanılır. Aydınlanmanın çok veya az olduğu yerlere özellikle dikkat edilmesi gerekir. Özellikle hapishane ve suç senaryolarıyla bağlantılı kullanılabilir.
- Cam üzerine gizli bir mesaj yazmak:
Bir aynaya, resim çerçevesine veya pencereye not yazmak için parmaklar kullanılabilir. Parmağınızdaki yağ cama geçecek ve bulmaca çözücüler nem ekleyene kadar mesaj görünmez kalacaktır. Elektrikli su ısıtıcısı ya da buharlı giysi makinesi temin edilebilir. Daha basit bir yöntemle katılımcılara doğrudan cama üflemeleri talimatını verilebilir. Benzer biçimde ayna karşısında mesajların yansıması üzerinde ipucuna gidilebilir.
4. Bir balonun içine bir ipucu yerleştirmek
Nesneyi ya da mesajı şişirilmemiş balon içine konulur. Ardından balonu hava ile doldurunuz. Oyuncuların ipucunu almak için balonu patlatmaları gerekecektir, bu nedenle keskin bir nesne ve oyuncuların gürültü yapması gerekebileceğine dair bir ipucu bırakılabilir. Bu kombin çılgın bir bilim insanının statik elektriği silah haline getirdiği bir deneyin parçasından balon buketi olan karnaval kutlamalarına kadar farklı hikayelerde kullanılabilir.
5. Bir makası asma kilitle kilitlemek
Bir çift makası asma kilitle kilitlemek, oyuncuların makası gelecekteki bir ipucunun parçası olarak kullanmaları gerekitiği izlenimi verecektir. Asma kilidi açmak için gereken kombinasyon veya anahtar önceki bir ipucunun parçası olabilir. Örneğin, bir ipi kesmeleri gerekebilir, ancak önce makasın kilidini açmaları gerekir.
6. Ortalıkta bir günlük bırakmak
Kaçış odası çözücülerinin vakayı çözmek için oyuncuların yönergeleri keşfetmeleri gerekir, çünkü bulmaca ustaları ipuçları verebilir ancak açık talimatlar vermeyebilir. Elbette, basit bir cevap anahtarı sağlamak eğlenceyi bozar, bu nedenle aşağıdaki gibi ekstra zorluklar eklenebilir:
Gizli anahtarı olan bir kilit, Sadece büyüteçle okunabilecek kadar küçük baskı, Kırılması gereken gizli kod, Eksik sayfalar, Kesilen kağıdın yapboz olarak kullanımı, Beyaz kağıt üzerine beyaz pastel boya ile ileti gibi günlükte her türlü eğlenceli içerik kullanılabilir.
7. Telefonunuzu kilit olarak kullanmak
Herkesin telefonunda bir kilit bulunur. Akıllı telefonunuzdaki kilit açma kodunu yeniden programlayıp kombinasyonu bir kaçış odası ipucunun içine gizlenebilir. Kullanıcıların ipucunu hemen görebilmesi için telefon duvar kağıdı bir resim veya e-posta olarak ayarlanabilir veya aramalar kısmında oyuncuların talimatları alabileceği bir numara eklenebilir.
8. Gizli nesneler ve zulalar
Temel kural; açılmamış bir nesne bırakmayın ilkesidir. Bu düşünce, genellikle saklanma aracı olarak kabul edilen zulalar, kutular, sandıklar ve diğer nesneler için de geçerlidir. Örneğin bir mısır gevreği kutusunun içine ödül saklayabilirsiniz. Mısır gevreği kutuları veya kutulu yiyecekler neşen veya zarf saklama yerleri olarak eğlenceli kaçış odası saklanma yerleri oluşturur. Oyuncuları “kahvaltı günün en önemli öğünüdür… mutlaka bitirin” gibi bir mesajla ipucuna yönlendirilir ve bir sonraki bulmaca kutunun arkasına yerleştirilebilir.
9. Doğru Sıraya yerleştirme
Mantıksal düşünme ve temel gözlem becerileri gerektiren bir başka popüler yapboz oyunudur. Duvarlara, halıya, masa örtüsüne ve desenli diğer yüzeylere daha yakından bakılır. Bir tür uyumsuzluk faktöründe, bozulan tekrarlanabilir temaların dekoru mantıksal olarak ilişkili yerlere yerleştirin. Eşyalar değiştirildiğinde boyalı ok veya başka bir gösterge ile ipucunu ortaya çıkar. Doğru sıraya yerleştirilmiş yapbozlar genellikle kaçış odasının kapısını açan bir sonlandırıcı olarak kullanılır.
10. Ses İpuçları:
Bir fısıltı, müzik veya arka planda çalan şarkı oyuncuların her biri tarafından fark edilecek düzeyde ise bu bir ipucu olabilir. Ses ipuçları sizi kritik yere yönlendiren bir gösterge olabilir. Ses aynı zamanda bir kod da içerebilir, örneğin herkes tarafından bilinen şarkılar öğrenilmesi istenen konuya göre değiştirilerek koridorda seslendirilip içinde geçenler ipucu oluşturabilir. Ses ipuçları hem deneyimli hem de yeni başlayanlar için anlam çeşitliliği bakımından zaman alıcı ve kırılması zor bir çeşittir.
Kaçış odası oyununda fiziksel, zihinsel ve meta oyunlarda kullanılabildiğini gördük.
Dijital çağın bir parçası olarak Kaçış Oyunlar hangi evrededir?
Artık dijital çağın bir parçası olduğumuz için ellerimizi kullanmak, kâğıtlarla sınırlı biçimde bir şeyler çözmemiz yeterli gelmeyebilir. Bunun yerine, bulmacalarımızı genişletmek için seçebileceğimiz çok sayıda teknoloji mevcuttur. Dijital platforma geçildiğinde geliştiricinin web sitesini nasıl kurmak istediği tamamen kendisine bağlıdır. Ancak oyuncunun kodları bulmak için harici web sayfalarında bağlantıları izlemesi veya kendilerine sunulan bulmacalarla kodları kırmaya çalışmasını bu tür oyunlarda istenebilir. Artırılmış Gerçeklik ile, gerçek dünya ortamında dijital olarak yerleştirilmiş nesneleri görmek için Tablet, Cep Telefonu veya hatta Google Glass gibi giyilebilir cihazlar arayüz olarak kullanılabilir. Böylece oyuncunun etrafındaki dünya farklı bir bakışla sunabilir. Hatta normal bir Kaçış Odası ortamında kullanılamayacak şekilde çevrelerindeki nesneleri (oyuncakları hayata geçirme gibi) farklı biçimde kullanmalarını sağlayabilir. Bunun için Artırılmış Gerçeklik, programlama ve 3D grafikler hakkında biraz bilgi sahibi olmak gereklidir.
Sanal Gerçeklik de son yıllarda teknolojinin ilerlemesindeki büyük sıçramalarla ön plana çıkan konulardan biridir. Arttırılmış Gerçeklik gibi, kullanıcı için etkileşimli bir sanal ortam yaratır. Sanal gerçeklik, mantıksal beyni izleyicinin başka bir yerde olduğunu düşünmesi için ikna eden harika bir araçtır. Bu sebeple sanal gerçeklikte fizik kuralları oyuncuyu sınırlamaz ve heyecan verici yeni bulmacalar yaratılabilir. Bu tür için de oyun tasarımı, programlama ve 3D grafikler hakkında biraz bilgi gerektirir.
Robotik / ElektronikTeknoloji, Kaçış Odalarındaki fiziksel bulmacaların bir parçası olarak da (elektronik bir kilit kutusu, robot karakter gibi) kullanılabilir. Bu da yine, bir Kaçış Odası durumunda oyuncu için sürükleyici ve kişisel bir ortam yaratarak, korkutucu ve/veya zor olarak görülebilecek konuların eğlenceli ve ilgi çekici bir biçimde öğretilmesine yardımcı olabilir.
Sonuç
Kaçış odası bulmacaları genellikle birbiri üzerine inşa edilir ve bir ipucu işlevini yerine getiremezse, diğer bulmaca çözülemeyebilir. Katılımcıları odaya girmeye davet etmeden önce her ipucunun test edilmesi gerekir.
Bir ya da iki B planı geliştirilmelidir. En iyi çabalarınıza ve dikkatli hazırlığınıza rağmen planlar yine de ters gidebilir. Mekanik arıza veya katılımcıların kafasının karışması durumunda yedek planlar hazırlamak oyunun yolunda gitmesine yardımcı olabilir. Bu yaklaşım, bulmacaların iki kopyasını yazdırmayı, yedek aksesuarlar hazırlamayı veya iyi doğaçlama becerilerine sahip bir ipucu vericiyi işe almayı içerebilir.
Son olarak da kendi bulmacalarınızı tasarlamak istiyorsanız, bazı yararlı araçlar ve kılavuzlar aşağıdaki isimlerle araştırılabilir:
Labirent Oluşturucu, Matematik Bulmaca Oyunu Oluşturucu, Kelime Arama Bulmaca Oluşturucu, Gizli Kod Bulmaca Yapıcı, Breakout EDU, Kaçış Odası Tasarım Planı, Kendi Kazı Kazan Kartlarınızı Nasıl Yaparsınız Eğitimi gibi pek çok internet taramasıyla kendinize özgü kaçış oyununuzu tasarlayabilirsiniz.
Kaynakça kısımda faydalanılan kaynaklar ve konu içeriğine sahip çalışmalara yer verilmiştir.
Ek.1.
Bulmaca çeşitleri aşağıda maddeler halinde sıralanmıştır.
Bulmacalarda en çok sorulan sorular ve kelimeler aşağıda listelenmiştir.
Kaynakça
Markus Wiemker, Errol Elumir, Adam Clare (2015). Escape Room Games: “Can you transform an unpleasant situation into a plesant one?” https://thecodex.ca/wp-content/uploads/2016/08/00511Wiemker-et-al-Paper-Escape-Room-Games.pdf
40+ DIY Free Escape Room Puzzle Ideas (Printable), https://teambuilding.com/blog/escape-room-puzzles
Ücretsiz Escape Room Puzzle, https://www.teacherspayteachers.com/browse/free?search=escape%20room%20puzzles
The Pilfered Quill: A mini escape room for the
Classroom, https://www.readingschools.scot/uploads/store/mediaupload/103/file/Escape%20room%20resource%20RS.pdf
Types of puzzles for educational escape and other things to unlock – SchoolBreak Handbook, https://www.researchgate.net/publication/353573022_Types_of_puzzles_for_educational_escape_and_other_things_to_unlock_-_SchoolBreak_Handbook_4
15 most popular puzzle types you can find in an escape room , https://elevenpuzzles.com/blog/popular-puzzle-types/
Peeking Behind the Locked Door: A Survey of Escape Room Facilities, https://scottnicholson.com/pubs/erfacwhite.pdf
Migration of an Escape Room–Style Educational Game to an Online Environment: Design Thinking Methodology, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9555328/
Escape Games for Education and Beyond: A Survey of Current Practices, https://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/project-result-content/c4c64a54-f98e-4848-bfdb-2bd79e44abd2/Educational_Escape_Rooms.pdf
Horror in Escape Rooms How to Build an Atmosphere and Design Puzzles, https://www.theseus.fi/bitstream/handle/10024/748246/Sauerland_Veera.pdf?sequence=6
Ulusal Kanal, “Pi sayısı’nı Barış Manço’nun şarkısıyla öğretti”,
Johnson, Cliff (2003). “Questions asked by Martin Mathers from Paragon Publishing”, http://www.thefoolsgold.com/CJ/2nd-interview.htm
Wikipedia, Meta bulmaca, https://en.wikipedia.org/wiki/Meta bulmaca
Toligames, Bulmaca nedir?, https://www.toligames.com/blog/icerik/bulmaca-nedir
Yazar: Ceren Demir
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi’nde Kamu Yönetimi doktora öğrencisidir. Yurt dışı projeleri üzerine yoğunlaşmak en büyük hayalidir. Mehmet Akif Ersoy üniversitesinde bir dönem “İş Sağlığı ve Güvenliği” bölümünde derslere girmiştir. Lisans döneminden itibaren sivil toplum kuruluşları ve vakıflarda aktif çalışmıştır. İnsanı odağına alan felsefe, psikoloji ve tarihe ayrı bir ilgi duymaktadır. Gündeminde yer alan doktora tezinde; kamusal alan ve özel sektörde yönetim bilimleri, insan kaynakları ve liderlik konularına oyunlaştırmayı dahil ederek alana katkı sağlamayı hedeflemektedir.
