Gamfed kitap kulübü olarak bu ay Marilee Adams’ın Sorularınız Değişirse Hayatınız Değişir adlı kitabını okuyup sizler için özetledik.
Kitabımız, canlı bir karakter kadrosu aracılığıyla bizi kişisel ve profesyonel ilişkilerinizde nasıl devrim yaratacağınızı öğreneceğiniz bir işyeri masalına davet ediyor. Kitabı okuduktan sonra; başkalarını yargılamanın yanı sıra kendimizi de çabuk yargıladığımızı öğreneceksiniz. Her birimiz öğrenen ve yargılayan zihniyetlerin karışımından hareket ediyoruz. Hangi yolu daha çok tercih ettiğimiz ise yaşamımızın seyrini belirler. Kendimize ve başkalarına sorduğumuz sorular ya öğrenmenin kapılarını açar ya da bizi bir yargı çukuruna götürür. Değişen sorular, bizi bir yargı yolundan bir öğrenme sürecine taşıma gücüne sahiptir. Yazar, bireyleri ve grupları daha kapsamlı ve yaratıcı olanaklara doğru kaydırabilecek yani ayrgılayıcı yoldan öğrenici yoluna sevkedecek 12 soru belirleyip bu soruların hayatımızı değiştirme gücünü enfes bir üslupla bizlere aktarmıştır. Adams’ın temelde üç ders olarak tanımladığı soruları değiştirme aşamaları ise 3 ders başlığı altında şöyle sıralanabilir:
Ders 1: İster öğrenmek ister yargılamak için tepkilerinizi seçme gücüne sahipsiniz.
Düşünceler, duygular ve koşullar, günlerimizin her uyanık anını doldurur ve rüyalarımıza taşar. İyileşen yargıçlar olarak, değişim için ilk fırsatımız, düşüncelerimizi gözlemlediğimizde ve onların doğasını tanıdığımızda kendini gösterir.
Şuna benzer sorular: Neden sorumluyum? ve ‘’Ne düşünüyorlar, hissediyorlar’’ ve ‘’Ne istiyorlar?’’ Bizi rasyonel seçimlere, çözümlere ve kazan-kazan ilişkilerine yönlendirir. Buna karşılık, neden bu kadar aptallar diye sorduğumuzda veya ‘’Neden rahatsız?’’ Kendimizi bir yargı çukurunda sıkışmış buluyoruz. ‘’Neden bu kadar dikkatsizim?’’ ‘’Neden başarısızım?’’ ‘’Neden rahatsız?’’ sorularının yerine: ‘’Ne oldu?’’ ‘’Seçimlerim neler?’’ ‘’Şimdi yapılacak en iyi şey nedir?’’ Sorularını kullanmak öğrenici yolda ilerlemenizi sağlar. İyisiyle kötüsüyle olaylar bir nehir gibi hayatımızdan akıyor. Dikkatli bir şekilde kürek çektiğinizde, kayaların arasından geçme ve akarsularda daha az çalkantılı sular bulma becerisinde ustalaşırsınız. Öğrenci soruları sormak ilerlemenizi sağlar.
Ders 2: Bir can simidi gibi, geçiş sorusu sizi bir sefalet çukurunda boğulmaktan kurtarabilir.
Kendinizi bir toplantının başlamasını bekleyen uzun, dikdörtgen bir konferans masasında hayal edin. On dakika boyunca, sağınızdaki kadın, çocuğunuzun daha önce okuduğu ilkokul ile ilgili görüşlerini hızlı bir şekilde kovuyor. Öğretmenler, öğle yemeği programı ve yeni matematik müfredatı hakkındaki şikayetlerine katlanıyorsunuz. Kapıcının yerleri nasıl paspasladığı hakkında bir fikri bile var. Aklınızdan şu tür sorular geçiyor: ‘’Buraya nasıl oturdum?’’ ve ‘’O kim olduğunu sanıyor?’’Bunun hakkında düşünmeyi bırakırsanız, kendinize yargılayıcı bir kişi hakkında yargılayıcı sorular soruyorsunuz demektir. İki yargıç olasılığa yol açmaz. Durumu nasıl tersine çevirebilirsiniz? Öfke ve hayal kırıklığı duyguları, iç gözlemcinizi yargılayıcı zihniyetiniz konusunda uyarır. Şimdi sizi yargıç çukurundan uzak tutacak sorulara geçme fırsatınız veren bir değiştirme sorusu size, ‘’Neye ihtiyacı var?’’ ve ‘’Onun hakkında başka nasıl düşünebilirim?’’ gibi seçenekleri keşfetme özgürlüğü verir. Gözlemciniz sizi uyandırdığında, anahtarı öğrenci moduna çevirebilir ve konuşmayı ikiniz için tersine çevirebilirsiniz. Kendinize ” Hangi varsayımlarda bulunuyorum?” gibi sorular sorma alıştırması yapın ve Nasıl daha objektif ve dürüst olabilirim? Sorusunu sorun bu sizi ve arkadaşınızı yargıç çukurundan kurtarma potansiyeline sahiptir. Farkına varmadan, sakin suda yan yana kürek çekeceksiniz.
Ders 3: Kişisel ve organizasyonel keşiflerinizde başarınıza rehberlik etmesi için bu on iki soruyu kullanın.
Hayal kırıklığına uğradığınız, kendinizi sıkışmış hissettiğiniz veya bir şeylerin değişmesini istediğiniz durumlarla karşılaştığınızda, aşağıda sıralanan soruları farklı açılardan sorun. Bu soruları belirli bir sırayla sormanıza gerek yoktur ve her soru her duruma uygun değildir. Amaç, öğrenci sorularını günlük düşünme kalıplarınıza dahil etmektir. Listeden düzenli olarak referanslar ve sorular sorarken, kendinizi ve etkileşimde bulunduğunuz herkesi olasılığa açarken kendinizi öğrenci yolunda seyahat ederken bulacaksınız.
- Ne istiyorum?
- Seçimlerim neler?
- Hangi varsayımlarda bulunuyorum?
- Ben ne için sorumluyum?
- Bunun hakkında başka nasıl düşünebilirim?
- Diğer kişi ne düşünüyor, hissediyor ve istiyor?
- Eksik veya kaçındığım bir şey var mı?
- Bu kişiden/durumdan/hatadan/başarısızlıktan, başarıdan ne öğrenebilirim?
- Hangi eylem adımları en mantıklı?
- Hangi soruları sormalıyım?
- Bunu nasıl kazan-kazana dönüştürebilirim?
- Ne mümkün?
Listenin bir kopyasını alın ve elinizin altında bulundurun. Bu soruları kullanarak yargıç yolundan öğrenici yoluna geçebilir ve hayatınızı değiştirebilirsiniz. Keyifli okumalar
GamFed Kitap Kulübü
