Şirketlerde oyunlaştırma, bir sorunun üstesinden gelmek için oyun metotlarının yani oyunun arkasında yatan düşünce yapısını ya da psikolojik süreçlerin kullanıldığı ve insanları motive ederek problemleri çözmelerini sağlayan, kişilerde davranış değişikliğinin oluşturulmasını amaçlayan bir modelidir. Oyunlaştırmanın iş süreçleri hedeflenerek tasarlanması ve devamlılık için gerekli tasarım metodolojilerini içeren başarılı bir şekilde kurgulanmış yapıya sahip olması gerekmektedir. Oyunlaştırmanın hem davranış odaklı olması, hem de eğlence unsurları barındırması ve insanların ihtiyaçlarının iyi analiz edilmesi gerekmektedir ki böylelikle kişilerde oluşturulması gereken davranış değişikliklerini oluşturmak ve devamlılığını sağlamak gerekir.
Şirketlerde bir sorunun çözümlenmesini sağlamak adına yapılan oyunlaştırma süreçlerinin amacı küçük hedefler ve çalışanların iş hedefleri ile orantılı ilerleyerek, çalışanlarda verimliliği arttırıp davranış değişikliğini sağlayıp, iş modelini şirket kültürüne entegre edilmesini sağlamaktır.
Peki bir örgütte çalışan birinin yolculuğu diğer bir deyişle oyuncunun yolculuğunun süreçleri nasıldır?
Oyuncunun yolculuğu, herkesin tahmin ettiği süreçler gibi ödül,rozet,avatar gibi metotlarla ilerletilip tamamlanacak bir yolculuk olarak algılanmamalıdır. Oyuncunun yolculuğunu özverili bir şekilde ilerletmeniz ve oyuncu davranışlarının belirlenen iş metrikleri üzerinden davranışlarının değişikliğini sağlayıp sağlamadıklarını, bu davranış değişikliğinin oyun ile mi yoksa farklı nedenlerle mi sağladıklarının analizini gerçekleştirmek, davranışları arasındaki korelasyonu incelemek ve veriyi sağlamak gerekir.
Korelasyon, bir miktara ait iki ölçüm olduğu zaman bu iki değişken arasındaki ilişkiyi belirleme anlamı denilebilir. Bir diğer ifade ile olasılık kuramı ile beraber istatistikte iki ya da daha fazla değişken arasında doğrusal ilişkinin yönünü ve gücünü göstermek amaçlı tabir edilebilir.Bu korelasyon ilişkisi neticesinde değişkenler arasında doğrusal bir ilişki olup olmadığı ortaya çıkarılır. Eğer süreç içerisinde iş hedefleri belirlenen ve oyunun içerisinde bulunan çalışanların ( oyuncuların) davranışları arasındaki doğru ilişkiyi nedenleri ile bulabilirseniz oyunu bir üst seviyeye taşıma ihtimaliniz de artıyor demektir.
Davranış değiştirme, davranışların sıklığını yükseltmek veya azaltmak amacı ile deneysel olarak kanıtlanmış davranış değiştirme yöntemlerinin uygulanmasıdır.Davranış değişikliklerini belirli nedenlerle ilişkilendirmemiz sağlıklı sonuca dolayısı ile asıl amaçlanan davranış değişikliğine yöneltecektir.
Korelasyon her zaman istenilen nedeni belirtemeyebilir.Bir diğer deyişle, iki değişken arasında doğrusal bir ilişki olması (biri düzenli artarken veya azalırken, diğerinin de düzenli olarak artması veya azalması), ikinci değişkende gördüğümüz değişimin sebebinin birinci değişkenin değişimi olduğu anlamına gelmez.
Değişkenlerin arasındaki artış ve azalışların analizi doğru bir şekilde sağlanıp verimlilik oranlarının ölçümlenmesi yapılırsa oyuncuların motivasyonlarının da hangi nedenlerle oluştuğu rahatlıkla gözlemlenebilir.
Bunu en basit haliyle bir örnek ile açıklayacak olursak, Nicholas Cage’in rol aldığı filmlerin sayısı ile, havuza düşerek boğulan insan sayısı arasında bir ilişki var gibi gözükmektedir. Her iki değişken de bir arada artmakta ve bir arada azalmaktadır. Bu durum, insanların havuzda boğulmasının nedeninin Nicholas Cage’in filmlerde rol alması olduğunu iddia etmemiz için yeterli midir? Elbette hayır!
Bir başka örneğe bakacak olursak, tabloda oyuncular, performanslarının karşılaştırıldığı metrikleri 2 hafta bazında karşılaştırılmasını analiz edelim.Şirket içerisinde önceliğimiz küçük hedeflerle metriklerimizi oluşturacağımız bir işe alım oyunlaştırması düşünelim. Çalışanların verimliliğini gözlemleyebileceğimiz metriklerimizin mülakat sayısı ve görüşme sağladığı aday sayısı olduğunu düşünelim. Bu metriklerin değerlendirmesini tablo üzerinden sağlayacak olursak haftalara göre performanslarının azalış ve artışlarının nedenlerinin neyden kaynaklandığının analizin yapmalıyız. Nedeni oyuna olan ilgisi mi, verilen ödüller mi yoksa o hafta harika bir haber alıp performansını bir üst seviyeye taşıması mıdır?
Oyunlaştırma, organizasyonların çalışanlarını motive etmesine yardımcı olan önemli tekniklerden biridir. Bir organizasyonda çalışan verimini, bağlılığını arttıran aslında önemli bir iş modelidir.İnsan davranışı motive edildiğinde ihtiyaç duyduğu motive edici doğayı alışkanlığa dönüştürür, böylece değişikliklerin ve motivasyonun uzun süre devam etmesi sağlanır.Ayrıca, şirket olarak işinizi etkilemenin en iyi yolunun insanların davranışlarını etkilemek olduğunu biliyoruz. Oyunlaştırma bunun bir faktörü ve sosyal mekanikler, itibar mekanikleri de insanların davranışlarını etkilemek ve nihayetinde onları işiniz için değerli davranışları yapmaya yöneltmenin diğer faktörleridir.
Bu nedenle oyunlaştırma, insan zihninin arzu edilen davranışı değiştirmesine yardımcı olan bir araçtır. Ödül, duygusal tepkiler, deneyimlerle pekiştirerek alışkanlık haline getirilip aslında çoğu problem haline gelen davranışımızın çözümü, davranış değişikliklerini sağlar.
Oyuncunun yolculuğunun analizini gerçekleştirirken doğru korelasyon değişim ölçüsünü sağlayabilirseniz doğru bir sistemi de kurmuş olursunuz.
Kaynakça;
Yazar hakkında
Begüm Güney; Çanakkale 18 Mart Üniversitesi İşletme mezunudur. Kariyerine İnsan Kaynakları Yönetimi’nde devam etmeye karar vermesiyle birlikte bu konuda Marmara Üniversitesi’nden eğitim almıştır. Aynı zamanda Oyunlaştırmanın insan kaynaklarının verimliliğini nasıl arttıracağı üzerine çalışmalar yaparak sıradanlığı bozma yolunda adımlar atmaktadır. Özellikle işe alım süreçlerinde oyunlaştırma üzerine çalışmaktadır.
