Gamification, yani türkçemizde oyunlaştırma olarak geçen oyun’u oyun yapan unsurların gerçek hayattaki bir hedef için uygulanması olarak tanımlanan iş modeli için türkçemizde çıkarılan kaynaklardan bahsedelim. İlk kaynak 2015 yılında Gamfed Türkiye Dünya Oyunlaştırma Federasyonu desteğiyle Abaküs yayıncılıktan çıkan “Herkes için Oyunlaştırma” kitabımdır. Bu kitap birçok üniversitede ders kitabı olarak okutulmakta ve 2024 yılında 8.ci baskısını yapmıştır. Kitap oyunlaştırma adına tanımlardan ve teorilerden giriş seviyesinde bahsederek örnekler paylaşarak tamamlanmaktadır. Devamında 2017 yılında iş hayatından örnekler içeren 2.kitabım “İş’te Oyunlaştırma” kitabı Ceres Yayıncılık tarafından basıldı. Burada bir kurum için oyunlaştırma projesi yaparken takip etmesi gereken adımlar akademik bir dilden uzak 100 kadar sayfada aktarılmıştı. 2020 yılında da o dönem Bahçeşehir Kolejleri, Milli Eğitim Bakanlığı ve TED Derneği gibi eğitim kurumlarındaki eğitimlerimizin çıktılarını öğretmenler için Epsilon Yayınevi için “Oyunların Gücü Adına – Oyunlaştırma Bilimine Giriş” adındaki kitabımızda birleştirdik. İçinde eğitsel oyun tasarımı ve oyunlaştırılmış ders planlarının yer aldığı kitap halen eğitimciler için en değerli kitaptır. Pandemi döneminde Destek Yayınlarının oyun tarihi ve sanat üzerine bir kitap üzerine 2022 yılında “Sekizinci Sanat Oyun” kitabını çıkardım.
Oyunlaştırma alanında giriş kitapları olarak adlandırılabilecek türkçe diğer kaynaklar Gamfed Türkiye’den dostlarımız Ali Cevat Ünsal, Alper Berber ve Yavuz Samur ‘un kitapları olarak gösterilebilir. 3 kitabında hem kurumlar hem de eğitimciler için bir giriş kitabı olduğunu söyleyebiliriz.
2020 yılından sonra özellikle bir çok akademik teze de konu olan oyunlaştırma’ya dair tezlerden toplanan bazı kollektif ve akademik kitaplarda mevcuttur.
Oyunlaştırma adı geçen ve özel bir alanda yazılan ender eserlerden birisi Halkla İlişkilerde Oyunlaştırma kitabıdır.
Yine bir Gamfed Türkiye dostu proje yöneticisi Mualla Yılmaz, ebeveynlere özel kitabında oyunlaştırma ile çocuk eğitiminde pedagojiyle birlikte oyunlarla neler yapılabiliri kaleme almıştı. Önsözünü benim yazdığım kitap bu alanad halen tek kaynaktır.
Oyunlaştırma 101 – Kütüphaneler İçin Uygulanabilir Oyunlaştırma Fikirleri kitabı da Ayhan Bozkurt hocamız tarafından özellikle kütüphane yöneten ekipler için birebir fikirlere sahip yepyeni bir eser.
İngiltere’de o dönem çıkan “İnfinite Gamification” kitap çok satanlar listesine girmişti. Elma Yayıncılık tarafından türkçemize kazandırılan kitap Toby Beresford tarafından biraz daha ekip yönetimi ve liderlik açısından kurgulanan oyunlaştırmalar için 100 sayfalık bir ceo kitabıydı. Gamfed Türkiye özel lansmanı yapılan ve önsözünü benim yazdığım kitap halen en çok satılan oyunlaştırma kitaplarından.
2024 yılına geldiğimizde gördüğünüz üzere benim kitaplarım da dahil olmak üzere türkçemizdeki oyunlaştırma kitaplarının hem akademik hem de giriş seviyesinde olmasından dolayı bir eksiklik göze çarpıyordu. Bu eksikliği gidermek üzere Bilgi Üniversitesinden Gamfed Türkiye gönüllüsü Betül Aras Bayır’ın liderliği ve editörlüğünde 41 Gamfed Türkiye kaptanından 41 makale ile “İleri Oyunlaştırma Teknikleri” kitabı Hümanist yayınevinden yayınlandı. Kitap fiziksel bir lansmanla okuyucularıyla buluştu ve çok kısa sürede 2.baskısını yaptı.
2025 yılında ise Gamfed Türkiye’nin özellikle yabancı uzmanların deneyimlerini de paylaştığı kitapları ekipler kurarak ve yayınevleriyle anlaşarak türkçemize kazandırma konusunda çalışmalar yapmaktadır. Bunun başını da İngiltere’nin ünlü oyunlaştırma uzmanı Andrzej Marcewski’nin “The Gamification Design Handbook – Oyunlaştırma Tasarımı El Kitabı” yer almaktadır. Mindset Institite Yayınevinden bahar aylarında çıkacak kitabın okuması ve çevirisi tamamlanmış baskı sürecindedir.
Dünyanın en önemli oyunlaştırma yazılımlarından birisi olan Funifier firmasının kurucusu Ricardo Lopez Costa’nın Brezilya’da en çok satanlar arasına giren kitabı “Bağlılığın Büyülü Fabrikası” kitabı da Enigma Yayıncılık tarafından türkçemize kazandırılmış ve çok yakında raflarda olacaktır. Kitabın genel baskısına önsözü Yu-kai Chou yazarken türkçe baskısına önsözü Ercan Altuğ YIlmaz yazmıştır.
Gamfed Türkiye’nin kurucularından olan almanya’nın ünlü oyunlaştırma uzmanı Roman Rackwitz ‘in de “The Drive” adını verdiği kitabı 2025’in mart ayında almanya’da yayınlanacaktır. Bu kitabın Alfa Kitap tarafından 2025 yaz aylarında türkçemize kazandırılması için Gamfed Türkiye gönüllüleri olarak şimdiden çalışmalara başladık.
Dünyaca ünlü pazarlama gurusu Seth Godin’in 2024’te okuduğum en iyi kitaplar arasındaydı dediği Adrian Hon’un “You’ve Been Played” aslında bir oyunlaştırma eleştiri kitabı. Devletlerin,kurumların ve okulların oyun ve oyunlaştırmaları nasıl kendi amaçları için oldukça kötü uyguladıklarından bahseden kitap başarılı sürdürebilir ve insan odaklı oyunlaştırma için bir formül de veriyor. Kitabın sonunda da Le Guin’den bir sözle kapatıyor. Bu kitabın da türkçeye çevrilmesi için Swift Press ile bizzat Ercan Altuğ Yılmaz Londra’da toplantı yaptı ve bu kitap 2025 sonunda türkçemize kazandırılacak.
‘Biz insanların iyi notlar ve iyi bir maaşın peşinde değil – içsel bir öğrenme aşkının peşinde olmalarını istiyoruz.’ Le Guin.
Dünya’da oyunlaştırma alanının öncülerinden kabul edilen Yu-kai Chou kendi gelişitirdiği modeli olan Octalysis kitabından sonra 2.ci kitabını kişisel gelişimi oyunlaştırma üzere “gerçek hayatı” bir oyun olarak kurgulama üzerine “10.000 saat oyun – gerçek hayattaki başarının kilidini aç” isimli kitabını duyurdu.
Yu-kai Chou introduces the “10,000 Hours of Play” metoduyla 6 adımda bir öneri geliştirmekte.
- Oyununu seç (Mission): Hayatınızdaki amacınızı bul.
- Özelliklerinizi keşfet (Talents):Size özel olan yeteneklerinizi etraftan keşfedin.
- Rolünüzü seçin (Specialty): Hayat oyununda ideal rolünüzü bulun.
- Yeteneklerinizi geliştirin (Craft): Bu rol için gerekli yetenekleri geliştirin.
- Müttefikler bulun(Network): Aynı yolda size destek olacak insanları bulun.
- Küçük başarıları belirleyin(Milestones): Küçük ara başarıları belirleyin.
Kitap 2025 bahar döneminde önce Amerika’da kickstarter projesi ile yayınlanacak 2025 sonu türkçemize kazandırılacaktır.
Ve son sürpriz kitabımız Bilim ve Gelecek Yayınevi’nin “50 Soruda” serisi için Ercan Altuğ Yılmaz ile çalışıldı ve bu kitapta 2025 baharında yayınlanmış olacak.
Ben ingilizce de okurum gamification alanında önerileriniz ne olur ile kapanış yapalım:
Yine Yu-kai Chou’nun oyunlaştırma alanında başyapıt olan 700 sayfalık külliyat, her bir oyun elementini 100’den fazla örnekle açıkladığı ve kendi modeli olan Octalysis üzerinden kurgulaştırdığı “ Actionable Gamification- Beyond Points Badges and Leaderboard” kitabı. Devamında benim kurumlardaki projelerimde çokça faydalandığım Stanford Profesörü Amy Jo Kim’in Gamet Thinking – Oyun Düşüncesi kitabı. Yine döngüler ve akış teorisinin oldukça pratik modelleyen Kim’in kitabı teoriden pratiğe geçişte oyuncu görüşmelerinden, oyunlaştırma metriklerine kadar derin içgörüler veriyor. Silikon vadisi figürü ve Meta kurucusu Mark Zuckerburg’e de verdiği danışmanlıkla tanınan Nir Eyal’in “Hooked – Kanca” kitabı hem oyunların hem de sosyal medyaların bizi nasıl bir döngü içine aldıklarını 4 adımlık bir metodla gösteriyor. Özellikle dijital uygulama geliştiren girişimcilerin okumasını öneririm.
Gamfed Türkiye Oyunlaştırma gönüllülerinin okudukları kitapların özetlerini çıkardıkları bir kitap kulübü blog’u bulunmakta diğer kitaplar için göz atabilirsiniz : https://oyunlastirma.co/makale/category/kitap-ozeti/
Gamfed Türkiye / Ercan Altuğ Yılmaz
