Drive Yöntemi – Roman Rackwitz – Non-Skinnerian 6 adım Oyunlaştırma Tasarımı Modeli İncelemesi.

Drive Yöntemi – Roman Rackwitz /  Non-Skinnerian Oyunlaştırma Tasarımı Modeli 

Gamfed Türkiye Gönüllü kaptanları olarak 2025 yılında 20 kişi 6 seans ile Roman Rackwitz’den Gamification Masterclass eğitimi aldık.  Bu özel eğitimde bir oyunlaştırma projesindeki adımları ve bu adımlar için gerekli dökümanlar ve çalışmaları hem türkçeleştirdik hem de kendi projelerimize uygulamaya çalıştık. 

Öncelikle DRIVE metodu tamamıyle Roman Rackwitz tarafından 10 yıldan fazladır oyunlaştırma alanında hem Almanya’nın hem de Avrupa’nın en önemli firmalarıyla çalışarak geliştirdiği bir metoddur.

Drive Yöntemi, yalnızca üzerinde çalıştığınız davranışları anlamanızı değil, aynı zamanda onları etkili bir şekilde şekillendirmenizi ve etkilemenizi sağlamak için dikkatle tasarlanmış adımlardan oluşur. 

İşte temel adımlara hızlı bir genel bakış:

1-Mevcut Durum – Bu adımda, paydaşların mevcut davranışlarını mevcut bağlamları içinde derinlemesine analiz edersiniz. Örnek vermek istersek aslında önermek istiyor ancak zamanı yok gibi ya da birden farklı iletmek istiyor ancak bütçeye takılıyor. 

1 ve 6 – İstenen Sonuç – Bu adım 6.cı yani son adım olsa da ilk adımla birlikte bir döngü halinde çalışılmalı, projedeki istediğiniz sonucu belirli, eyleme geçirilebilir ve ölçülebilir davranışlara dönüştürmekle ilgilidir. Belli belirsiz bir gelişme ummak yerine, kazanma arzusunu somut eylemlere dönüştürürsünüz. 

2-En Uygun Çözümü Seçmek – Bu aşamada, Davranışsal Çözüm Matrisinin durumunuza en uygun çeyreğini belirlersiniz. Bu matris içsel ve dışsal motivasyonun yanı sıra kapalı ve açık müdahaleler olarak ikiye ayrılır.Belli davranışlar için farklı kadranlardan seçim yapabilirsiniz. 

3-Yol Haritası Oluşturmak – Doğru kadranı seçtikten sonra, bu adım gerçek etkileşimi tasarlamakla ilgilidir.. Artık stratejileri özerklik, ustalık veya etki gibi psikolojik itici güçlerle rezonansa girecek şekilde nasıl uygulayacağınıza karar vereceksiniz.

4-Gereken Yetenekler – Bu adım, stratejiyi etkili bir şekilde yürütmek için gerekli iç yeteneklerin belirlenmesini ve oluşturulmasını içerir. Bilgiyi arttırmak, varolan rutinlere eklemek gibi. 

5-Yönetim Sistemi – Son olarak, hiçbir sistem geri bildirim, ölçüm ve ayarlama olmadan çalışmaz. Bu adımda, ilerlemeyi izleyecek, gerçek zamanlı geri bildirim sağlayacak ve sürekli iyileştirmeleri destekleyecek yönetim sistemlerini tasarlarsınız.

6-İstenen Sonuç – Bu adım, istediğiniz sonucu belirli, eyleme geçirilebilir ve ölçülebilir davranışlara dönüştürmekle ilgilidir. Belli belirsiz bir gelişme ummak yerine, kazanma arzusunu somut eylemlere dönüştürürsünüz.

Bu 6 adımın detaylı dokümantasyon ve şablonlarına da göz atalım.

1-Mevcut Durum – Bu adımda aslında 2 şablonumuz var. İlki meşhur Self Determination Theory olan teori üzerinden hedeflenen motivasyonların adımlarını çıkartmak. Bu bizim için 6 adımda nasıl bir yolculuğa çıkabiliriz ve hangi kişiler hangi durakta kalırlar düşünmek için güzel bir başlangıç.

Türkçe çevirisi: Self Determination Theory bu anlamda 6 basamak ile olmak istediğimizden içsel motivasyona doğru uzun soluklu bir kurgu yapmamıza yardımcı olacak. 

Aşağıdaki şablonu bu şekilde hem varolan durum ve bizim bunun için önerilerimiz olan IDEA kısmını doldurmamız gerekmekte. Burası çok kritik değil asıl 3.adım olan “Intrinsiq Performans Journey” adımında burayı çok daha detaylı döngüleri ve bağlamlarıyla çalışacağız.

Devamında burada çıkan 6 adımlık motivasyon cetveline göre şuanki ve istenen durumları ekleyeceğimiz “Insight Mapping – İçgörü Haritalaması” adındaki şablona geçmemiz gerekmekte. Bu şablonun adından da anlaşılacağı gibi oyuncuların ve sistem yöneticilerinin göremediği bazı iç görüler için detaylı analizler gerekmekte. Sağ tarafta da burada doldurduklarınızdan referansla aslında “BSM – Behavior Solution Matris- Davranışsal Çözüm Matrisine” geçeceğiz burada da çözümümüzün metoduna karar vereceğiz.

2-Choosing the Fit : En Uygun Çözümü Seçmek : 

Roman Rackwitz eğitimi verdiği 2025 yılında yaptığı 4 Alman firmasının 3’ünde DRIVE metodunun bu adımında “oyunlaştırma” ihtiyaç olmadığı ya da uygun olmadığını, ciddi oyun, ödüllendirme sistemi gibi alternatif çözümlere yöneldiklerini paylaşmıştı. Yöntemlerin herkese açık – explicity , kapalı olması devamında da motivasyon açısından içsel ve dışsal olarak ayrulan modelde farklı öneriler yer almaktadır.

Her yöntem herkeste aynı şekilde her daim çalışmaz. Özellikle dışsal motivasyonlu birine dışsal yönlendirmeler yani “dürtme” şarttır. Direk bir simülasyona ya da içsel motivasyonla ulaşmak geri tepebilir. Ödüller de herkese eşit dağıtılmadıkça açık yapılmalıdır. 

Davranışsal Çözüm Matrisi Araç Seti – (Behavioral Solution Matrix Toolkit)

Karar vermeyi basitleştirmek ve çalışan ve müşteri katılımı için etkili davranışsal stratejiler uygulamak için Davranışsal Çözüm Matrisi Araç Kitini indirin.

Bu araç seti, doğru davranışsal çözümleri kuruluşunuzun özel hedefleriyle eşleştirerek daha bilinçli kararlar almanıza yardımcı olacaktır. İster çalışan bağlılığına, ister müşteriyi elde tutmaya veya ürünün benimsenmesine odaklanın, Davranışsal Çözüm Matrisi en etkili stratejileri kullandığınızdan emin olmanız için net ve uygulanabilir bir çerçeve sunar.

Neden Seveceksiniz : Bu araç seti, kullanıma hazır şablonlar sunarak karar vermeyi basitleştirmek, size zaman ve kaynak tasarrufu sağlamak için tasarlanmıştır. Müdahalelerinizin uzun vadeli katılımla uyumlu olmasını sağlar, böylece maliyetli hatalardan kaçınabilir ve gerçekten işe yarayan şeylere odaklanabilirsiniz.

Roman’ın aslında kendi Implicit/Extrinsic yani Açık ama Dışsal için direk ödüllendirme ve şirketlerdeki kıdem sistemleri önermekte. Explicit/Extrinsic yani Kapalı ve Dışsal için küçük yönlendirmeler-dürtme ve hatırlatmalar ile kişiye özel eğitim ve koçluk programları önermekte. İçsel ve herkese açık süreçler için eğitsel oyunlar, bilgi yarışmaları önerilir. İçsel ve kapalı yani kişiye özel süreçler için oyunlaştırma önerilir buradaki modele Roman Rackwitz “non-Skinnerian Gamification” demektedir.

3-Yol Haritası Oluşturmak  :  Burada Paving The Way – Yol Haritası Oluşturmak için de 4 adımlık bir süreç izlenir. Önce Intrinsiq Performans Journey ile 5 adımlık özünde yine Self Determination Theory olan güzergah adımı gelir.

JTBD – Job to be Done (Yapılması Gereken Zorunlu İşler)

Core Loop : Temel işe dönük döngüler neler (satış önerisi yapmak, satış kapatmak vs)

Side Loop :  İşin yanında küçük işler neler (satış havuzuna bakmak, hedef almak,eğitim izlemek, yardım etmek vs)

Intrinsiq Performans Journey 5 adımlı döngüsü: 

Curiosity: Merak

Interest : İlgi

Positive Externity : Pozitif Dışsallık

Autonomy : Özerklik kendi seçimler yapmak

Mastery: Uzmanlaşmak gelişmek öğrenmek

Özellikle 5 içsel performans yolculuğu için adım önemlidir. Merak,ilgi, harici faaliyetler, özerklik ve ustalık. Çerçevemiz de de tam olarak hangi anda ve ortamda bu duyguları tetikleyeceğiz bakmalıyız.

IPJ ‘niden sonra 2.adım Devamında etkileşim için Davranışsal, Psikolojik ve Sosyal etkileşim modellerinden birini seçtiğimiz etkileşim modelini seçmek gerekmekte.

3.cü adımda da bu sürece hizmet edebilecek puan,rozet,sıralama gibi klasik oyun elementleri yerine daha özel bir kurgu ve element seçebilirmiyiz bakacağız. Ve 4.adımda da ESTETIK ile bu elementin nasıl tasarlanacağı ve kullanılacağı düşünülür.

4-Capabilities Required – Gereken Yetenekler – Bu adım, stratejiyi etkili bir şekilde yürütmek için gerekli iç yeteneklerin belirlenmesini ve oluşturulmasını içerir. Bilgiyi arttırmak, varolan rutinlere eklemek gibi. 

5-Management System – Yönetim Platformu – Son olarak, hiçbir sistem geri bildirim, ölçüm ve ayarlama olmadan çalışmaz. Bu adımda, ilerlemeyi izleyecek, gerçek zamanlı geri bildirim sağlayacak ve sürekli iyileştirmeleri destekleyecek yönetim sistemlerini tasarlarsınız.

6-İstenen Sonuç – Bu adım, istediğiniz sonucu belirli, eyleme geçirilebilir ve ölçülebilir davranışlara dönüştürmekle ilgilidir. Belli belirsiz bir gelişme ummak yerine, kazanma arzusunu somut eylemlere dönüştürürsünüz.

En başa dönerek burada yöntemi kontrol ederek tekrardan değerlendirilebilir.

Drive metodunun Light versiyonu : https://oyunlastirma.co/makale/roman-rackwitzin-drive-metodu-light-versiyon/

Detaylı bilgi için : https://engaginglab.com/en/  

Ercan Altuğ Yılmaz / Gamfed Türkiye